De Europese Unie heeft een gezondheidsclaim goed gekeurd ten aanzien van het consumeren van fructose. Per 2 januari 2014 mogen bedrijven een gezondheidsclaim doen op producten waaraan ze minimaal 30% fructose toevoegen in plaats van glucose. De bedrijven mogen dan op hun product schrijven dat deze frisdrank tot een lagere toename leidt van de bloedglucose.

Maar betekent dat nu dat fructose plotseling weer gezond is? Natuurlijk niet.

Stephan Peters van het voedingscentrum geeft als belangrijkste commentaar dat de claim weliswaar juist is, maar dat dat nog steeds niet tot een gezond product leidt. En de claim zou dat wel eens kunnen suggereren en dat is bezwaarlijk. De frisdrank met fructose levert net als de frisdrank met glucose veel kcal en geen voedingsstoffen – dus geen vitaminen, mineralen en andere bioactieve stoffen. En – ja – ook de frisdrank met fructose maakt je dus dikker, zolang je de kcal er niet vanaf beweegt. De claim kan in die zin dus misleidend zijn.

Als je dorst hebt, blijft het nog altijd het beste om water of (kruiden)thee (zonder suiker) te drinken.

Wat is fructose (vruchtensuiker)?

Vruchtensuiker bestaat volledig uit fructose. Het bevat geen vitamines, mineralen of andere bioactieve stoffen en voegt dus in wezen niets toe, behalve dan kcal.

Je zult denken dat fructose afkomstig is van of gemaakt wordt uit vruchten. Dat is niet het geval. Van nature tref je fructose wel aan in onder andere vruchten, groenten en honing. Het komt vooral in verbinding voor met glucose zoals je dat aantreft in riet- en bietsuiker.  De vruchtensuiker als zoetmiddel wordt uit zetmeel gemaakt.

Fructose is zoeter dan gewone witte suiker. Je hebt er dus – vergeleken met gewone witte suiker – minder van nodig.

Als je koekjes en cake bakt met vruchtensuiker dan zul je zien dat deze veel sneller bruin worden. Je moet ook echt uitkijken dat ze niet gaan verbranden. De oven niet hoger zetten dan 160 graden. De baktijd wordt dan wel iets langer.

Wat zijn de schadelijke effecten van fructose?

Een zoetmaker moet je altijd met mate tot je nemen. Zo ook fructose.

Onderzoeken naar de schadelijke effecten van fructose spreken elkaar vaak tegen. Mogelijk komt dit doordat de opname van fructose varieert tussen mensen. Bij mensen met een zwakke spijsvertering kan fructose resulteren in buikklachten waaronder diarree en excessieve gasvorming.

Een hoge consumptie van fructose is mogelijk betrokken bij leverschade. Mogelijk lokt een te hoge consumptie van fructose overeten uit, omdat fructose in tegenstelling tot glucose een bepaald hormoon niet remt dat de hersenen vertelt dat er honger is en een ander hormoon dat de hersenen vertelt dat er verzadiging is, niet doet toenemen.

Een hoge consumptie van fructose kan daarbij via diverse processen bijdragen aan het ontstaan van het metabool syndroom.

Een te hoge consumptie van fructose (100 gram / dag of meer) leidt tot een verhoging van het triglyceridengehalte in het bloed. En dit is een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Mensen die insuline resistent zijn of chronisch verhoogde triglyceriden waarden hebben, zijn extra gevoelig voor de verhoging van het triglyceridengehalte door een te hoge consumptie van fructose.

Daarbij bindt fructose (net als glucose) zich aan eiwitten. Ook hierdoor wordt het risico op hart- en vaatziekten vergroot. Ook kunnen hierdoor sneller complicaties plaatsvinden bij diabetes. En last but not least gaan we er hierdoor sneller ouder uit zien. Fructose en glucose passen dus zeker niet in een anti-aging dieet.

Fructose verhoogt ook de urinezuurspiegel. Bij jicht moet je dus zeker geen fructose consumeren. Rietsuiker en bietsuiker bestaan volledig uit sacharose en deze zoetstof bestaat voor de helft uit fructose en moet bij jicht dus ook beperkt worden. Vers fruit in normale porties is geen probleem.

Welke zoetmiddelen mogen wel?

Alle zoetmiddelen moeten zo beperkt mogelijk gebruikt worden. Geen enkel zoetmiddel levert een belangrijke bijdrage aan essentiële voedingsstoffen. Wil je zoetigheid tot je nemen, haal dat dan hoofdzakelijk uit vers en gedroogd fruit en zoete groenten. Deze leveren wel vitaminen, mineralen en andere bioactieve stoffen.

Bronnen:

Lint, H. de. Zoetmiddelen met en zonder suikers (2). Tijdschrift voor orthomoleculaire geneeskunde (5/ 2012).

Ganora, L. Herbal Constituents. Foundations of Phytochemistry. 2009.

http://www.liesbethoerlemans.com/2013/10/fructose-leidt-dat-wel-tot-overgewicht.html

 http://www.bnr.nl/?player=archief&fragment=20131018132016300